Tegenwoordig maken wij (uitgezonderd LinguaLog en nog een paar Nederlanders) ons druk over de criminaliteit onder Oost-Europeanen. Er is zelfs een meldpunt en het kabinet-Wilders wil zwaardere straffen voor wetsovertreders.
In de oudheid zouden ze gelachen hebben over de hoogte van de door ons gehanteerde straffen. Afgezien van de doodstraf was verbanning een populaire straf. In Athene werd jaarlijks de vraag gesteld of er iemand staatsgevaarlijk was gebleken, en zo ja, dan werd er gestemd door middel van ostracisme en de 'winnaar' werd voor tien jaar uit de stad verbannen. Ostracisme ging als volgt: men kraste op een potscherf, ostrakon, de naam van een Atheens burger en vervolgens werden de ostraka geteld.
Dit was een relatief lichte straf. De echte zwaargestraften vinden we in de onderwereld, en aan enkele van hen hebben we uitdrukkingen ontleend in onze taal.
De Grieken geloofden dat er in de onderwereld een afdeling voor de zwaarste criminelen was, de Tartarus. Wie daarin zat, had levenslang, hoewel er voor sommigen een uitweg was: hun werd een taak opgedragen, en als die taak volbracht was, was de straf ten einde. De goden zorgden er echter voor dat die taak nooit volbracht kon worden.
Zo iemand was Sisyfus, aan wie wij de uitdrukking Sisyfusarbeid ontleend hebben. Sisyfus was een rover die geheimen van de goden verraden had en zelfs de Dood geboeid had. Daardoor kon er niemand meer sterven. De straf van Sisyfus was dat hij een groot rotsblok een heuvel op moest rollen. Steeds als hij bijna boven was, rolde het blok weer naar beneden. Sisyfusarbeid staat dus voor zinloze, vergeefse arbeid.
In de Tartarus vertoefde ook Tantalus. Tantalus was een koning die de alwetendheid van de goden op de proef wilde stellen. Hij nodigde de goden uit voor een maaltijd, waarvoor hij zijn zoon Pelops gedood had en als maaltijd voorgezet had. De goden (op één na) merkten het natuurlijk direct en Tantalus werd zwaar gestraft. Hij werd in een meertje gezet met heerlijke druiventrossen boven zijn hoofd. Als hij wilde eten, zwiepte een windvlaag de druiven opzij en als hij wilde drinken, zakte het waterpeil. Aan hem hebben wij de uitdrukking Tantaluskwelling te danken: iets aantrekkelijks waar je wel naar mag kijken, maar wat onbereikbaar is.
De boven geschetste straffen zijn wel een beetje uit de tijd, maar misschien is een ostracisme op zijn tijd wel handig. In Polen hebben ze plaats genoeg om Nederlandse politici een tijdje te huisvesten…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten