maandag 7 maart 2011

Emancipatie

Morgen, 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Over het ontstaan ervan zijn verschillende lezingen.
Volgens de westerse lezing is de dag een herdenking van de eerste staking van vrouwen tegen de slechte arbeidsomstandigheden in de textielindustrie van New York, die plaatsvond op 8 maart 1908.
Volgens de Russische lezing is de aanleiding een staking in de textielindustrie in Sint-Petersburg op 8 maart 1917, geleid door Alexandra Kollontaj.
In de tijd van de Koude Oorlog was de Russische versie niet erg populair, hoewel er in het voormalige Oostblok altijd veel meer aandacht aan is besteed dan in West-Europa.
De vrouwendag werd voor het eerst op bescheiden schaal gevierd in 1911. Dit jaar vieren we dus het 100-jarig jubileum van die dag. In Nederland wordt pas de laatste jaren aandacht aan de Vrouwendag besteed.

Hebben wij altijd gevonden dat wij geëmancipeerd genoeg waren? Accepteerden wij de man als hoofd van het gezin, zoals dat vroeger heette? LinguaLog heeft hier geen mening over.

LinguaLog kan wel wat vertellen over de herkomst van het woord emancipatie. Om te beginnen: het heeft helemaal niets met het woord man te maken. Het woord komt uit het Latijn en bestaat uit drie stukken: e-man-cipatie.
E(x) betekent uit; -cip- is de stam van capere, dat pakken, nemen betekent.
Man- is het interessantst. Manus is hand, en die wordt hier figuurlijk gebruikt, en het betekent macht. De Romeinen legden hun hand op iemands hoofd om daarmee hun macht over die persoon uit te drukken. Dat kon een slaaf zijn, maar ook een eigen kind.
En bij de emancipatio kwam een persoon weer uit de macht van de ander en werd vrij man.
Of vrouw, want ook vrouwen konden 'geëmancipeerd' worden. Zij hadden meestal wel een voogd.
Maar het past ons niet hierop te mopperen, want in Nederland zijn de getrouwde vrouwen pas sinds 1957 handelingsbekwaam!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten